Wednesday, June 5, 2024

ලෝක පරිසර දිනය අදයි - 2024 ජුනි 05


1972 ජුනි මස 5 වන දින සිට ජුනි 16 වන දින දක්වා ස්වීඩනයේ ස්ටොක්හෝම් නුවර පැවැති පරිසරය සුරැකීම පිළිබඳව එක්සත් ජාතීන්ගේ සමුළුවේ සමාරම්භක දිනය සනිටුහන් කිරීම සඳහා සෑම වසරකම ජුනි මස 05 වන දින ලෝක පරිසර දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. 

එතැන් සිට දශක පහකට වැඩි කාලයක් පරිසරය ආරක්ෂා කර සංරක්ෂණය කිරීම පිළිබඳව ලෝකවාසී ජනතාව දැනුවත් කිරීමට හා දිනෙන් දින පැන නගින ගෝලීය පාරිසරික ගැටළු පිළිබඳව ලෝක නායකයින් හා ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්ගේ අවධානය යොමු කිරීමේ අරමුණින්, එක් එක් වර්ෂයන්හිදී විශේෂිත තේමා යටතේ ජගත් පරිසර දිනය සමරනු ලබයි.


එක්සත් ජාතීන්ගේ පාරිසරික වැඩසටහන විසින් මෙම වසරේ ජගත් පරිසර දින තේමාව ලෙස "Land Restoration, Desertification and Drought Resilience"  ගෙන ඇති අතර එය '' ඵලදායී භූමි පරිහරණයෙන් සුවදායී දෙරණක්” යන ජාතික තේමාව යටතේ මෙම වසරේ ජගත් පරිසර දිනය සැමරීම සිදු කරයි.


නියඟය සහ කාන්තාරකරණය වර්තමානය වන විට ලෝකයේ ප්‍රබල පාරිසරික ගැටලුවක් බවට පත්ව ඇත. ලෝක කාලගුණ විද්‍යා සංවිධානය (WMO) විසින් 2021 වර්ෂය සඳහා නිකුත් කරන ලද ගෝලීය දේශගුණ තත්ත්වය පිළිබඳ වාර්තාවට අනුව පසුගිය වසර 7, ලොව වාර්තාගත උණුසුම්ම කාලය ලෙස වාර්තා කර ඇත.

 එසේම එක්සත් ජාතීන්ගේ කාන්තාර කරණය පිටු දැකීමේ සම්මුතිය පෙන්වා දෙන පරිදි ර්වතමානය වන විට පෘථිවියේ භූමි ප්‍රමාණයෙන් 40%ක් පමණ හායනයට ලක් වී ඇති අතර, එය ලෝක ජනගහනයෙන් අඩකට සෘජුවම බලපෑම් ඇති කර තිබෙන බවත්, මෙහි මූල්‍යමය බලපෑම ලෙස ගෝලීය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් අඩක් පමණ (ඇමරිකානු ඩොලර් ට්‍රිලියන 44ක්) බවට ගණන් බලා ඇත. 

නියඟ පවත්නා කාලසීමාවන් සැලකීමේදී 2000 ර්වෂයේ සිට මේ දක්වා එය 29%ක පමණ වර්ධනයක් පෙන්නුම් කරන අතර, 2050 වන විට ලෝක ජනගහනයෙන් 3/4කට පමණ බලපෑම් ඇති කළ හැකි බවටද පුරෝකතනය කර ඇත.


ශ්‍රී ලංකාව තුළ ද භූමිය සීඝ්‍ර පිරිහීමට හා හායනයට තුඩු දෙන ප්‍රධානතම ගැටළු ලෙස හඳුනාගෙන ඇත්තේ වන විනාශය, අවිධිමත් කෘෂිකාර්මික කටයුතු, ධාරිතාව ඉක්මවා සිදු කෙරෙන කැණීම් කටයුතු හා අවිධිමත් කසළ බැහැර කිරීම මඟින් සිදුවන පරිසර දූෂණය වැනි කරුණුය. 

මෙම අර්බුදකාරී තත්ත්වයෙන් මිදීම සඳහා බලපෑමට ලක් වූ භූමි ප්‍රතිසංස්කරණය තුළින් යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම හා දැනට හානියට පත් නොවී පවතින පරිසර පද්ධති සංරක්ෂණය උදෙසා කටයුතු කිරීම මූලික වේ.

 ඒ අනුව, දේශගුණික විපර්සාසවලට අනුහුරු වීම, ජීවී විශේෂ වඳ වී යාමේ තර්ජනයට පිළියම් යෙදීම, ආහාර සුරක්‍ෂිතතාවය ඉහළ නැංවීම, පිරිසිදු පානීය ජලය ලබා ගැනීම සහ ජීවනෝපායන් පරිසර හිතකාමී ලෙස වැඩි දියුණු කිරීම අරමුණු කොට ගෙන ශ්‍රී ලංකාව මෙවර ජගත් පරිසර දිනය " ඵලදායී භූමි පරිහරණයෙන් සුවදායී දෙරණක් '' යන තේමාව පෙරදැරි කරගෙන සැමරීම සිදු කරයි.


සැකසුම

 දිලිප්.සේනානායක,

ප්‍රාදේශීය පරිසර නිලධාරි.

#ලෝකපරිසරදිනය #worldenvironmentday

ලෝක පරිසර දිනය | World Environment Day 2024




No comments:

Post a Comment