Thursday, April 25, 2024

වන්නිලඇත්තන්ගේ පරිසරය පිළිබඳ දැනුම

 


මං මේ කැලේ ඉපදුන නිකම්ම නිකං වැද්දෙක්. මං හිතන්නේ නැහැ මං කියන දේවල් ලෝකේ මිනිස්සු පිළිගනියි කියලා.


මේ මහ පොළොවේ කොතනැක හරි අපේ දරුවන්ගේ ළපටි හුරතල් අත්වලින් එකම එක පැලයක් හිටවලා, ඇටයක් හිටවලා, ඒ හැදෙන ගහට තමන්නේ යහළුවෙකුට වගේ, තමන්ගේ සහෝදරයෙකුට වගේ ආදරය කරන්න අපේ දරුවන්ට කියා දෙමු.


මගේ වයස අවුරුදු 65 යි. මේ 65 තුළ පසුගිය කාලේ මම බොහෝ දේවල් දැක්කා. මට අවුරුදු 7-8 කාලේ ඉඳලා දැක්ක දේවල් මට හොඳට මතකයි. මම කුඩා කාලේ ජීවත් වුණ ලෝකෙයි, අද ලෝකෙයි අතර තියෙන්නේ ලෝක දෙකක වෙනසක්.

එදා පායපු ඉර හඳ නෙවෙයි අද පායන්නේ. එදා දැක්ක අහස නෙවෙයි අද දකින්නේ. එදා හිටපු මිනිස්සු නෙවෙයි අද ජීවත් වෙන්නේ. මේ සියල්ල ගත්තහම මට හිතෙන්නේ මම ජීවත් වෙන්නේ ලෝක දෙකක කියලයි. ඒත් අපේ ආත්තිල ඇත්තෝ, මුත්තිල ඇත්තෝ (අත්තා මුත්තා) ජීවත් වුණෙත්, මිය ගියෙත් එකම ලෝකයකමයි.


අවුරුදු 60 ක් තරම් කෙටි කාලයකදී මේ වගේ වෙනසක් වෙන්න හේතුව මිනිස්සුන්ගේ ඔලූගෙඩි නරක්වීම. අපි ඉස්සර කැලේට ඇතුල්වුණේ ගහක අත්තක් තව ගහක අත්තක එල්ලලා. අපේ පරපුරේ මිය ගිය නැයින්ට වැඳලා අවසර අරගෙන. ගහක අත්තක් කැපුවේ ගහට වැඳලා. බිම හෑවේ වැඳලා අවසර අරගෙන. පොළොවේ ඇට හිටවන්නේ අවසර අරගෙන.


ඒ කාලේ අපි ඉරට කිව්වේ ඉර දෙය්යෝ කියලා. හඳට කිව්වේ හද දෙය්යෝ කියලා. වැස්ස, පොළාව, සුළං අපි සැලකුවේ දෙවිවරු හැටියට. ගංගා, කඳු ඇල දොලවල අරක්ගත් යක් යකින්නන් අපි පිදුවා. අපේ ඇඟට, ඇහට නොපෙනුනාට ඒවාට ලොකු බලයක් තියෙනවා කියලා ඒ කාලේ අපි හිතුවා. ඒක අපිට දැනුනා. ඒ නිසා ඒවාට වඳිමින්, පුදමින් ගරු කරනකොට, ඒවා රකින කොට, ඒ බලය අපිට ලැබුණ බව අපිට දැනුනා.


ඉස්සර අපිට උවමනා කෑම-බීම, ආරක්‍ෂාව විතරක් නොවෙයි සතුටත් ඉබේම ලැබුණා. ඒ නිසා අපි නිදහසේ ජීවත් වුණා. ඒත් අද? අපි ඒ සඳහා කොච්චර මහන්සි වෙනවද? ඒ කාලේ අපි කැලේ හැම තැනක්ම, හැම දෙයක්ම අපිට ඕන හැටියට පාවිච්චි කළේ නැහැ. ලොකු ගස් පේලියක දුනුහන (දුන්නක සලකුනක්) කොටලා සීමාවක් හදාගෙන ඒක ඇතුලෙයි අපි දඩයම් කළේ. මී කැඩුවේ. අල හැරුවේ. ඒක ඉඩ අපිට හොඳටෝම ඇති වුණා.

අපි හේන් කළා. අපේ හේනේ සීමාව වුනේ මැද ඉඳලා කෙළවරට ගලක් විසිකරන දුර විතරයි. අපි හේනකට හොයාගත්තේ මහා ගස් තියෙන ලොකු කැලෑවක් නෙවෙයි.


අපි කඳු මුදුන්, කදු බෑවුම්, උල්පත්, වතුර පාරවල් ලඟ, අඩි පාරවල් ලඟ, බුරුල් වැලි තියෙන පොළොව වගාවට තෝරා ගත්තේ නැහැ. අපි එක යායට හේන් ගොඩක් හදන්නෙත් නැහැ. අපේ හේන් දෙකක් අතර හූවක දුර කැලෑවක් ඉතුරු කළා. ඊලඟ අවුරුද්දේ ඒ හේන අපි වවන්නේ නැහැ. අපි ඉන් ඒහායින් අලූත් හේනක් සොයාගන්නවා. අවුරුදු හතකට පස්සෙයි අපි ආයෙමත් පරණ හේනට එන්නේ. "අපි දඩයම් කළෙත් ක්‍රමේකට කවදාවත් අබ්බගාත සතෙක්, ගැබ්බර දෙනෙක්, පැටියෙක් මරන්නේ නැහැ. කවදාකවත් රැලේ යන, දිය බොන, වල් කන, සෙල්ලම් කරන වෙලාවක ඒ සතාව මරන්නේ නැහැ. වේලට හරියන සතෙක් මිසක්ලොකු සතෙක් මරණ එක අපි කරන්නේ නැහැ. වැඩුණු පිරිමි සතෙක් මරණ එක තමයි අපේ හොඳම දඩයම."


"අපි දන්නවා කැලේ තියෙන කිසිම දෙයක් අපිට අයිති නැති බව." ඒවා අයිති සත්තුන්ට. පරිසරයට. අපිට කැලෙන් ලැබෙන දෙයින් මුල් කොටස යකුන්ට පුදන්න ඕනේ.


වැඩිපුර දේවල් ගන්නවට පරිසරයත්, නෑ යක්කුත් අපිත් එක්ක අමනාප වෙනවා. ඊට පස්සේ අපිට කිසිම දෙයක් දෙන්නේ නැහැ. ලෙඩ රෝග හදනවා. කැලේ සත්තු ලවා අපිට කරදර කරනවා. සමහර විට අපිව මරා දානවා. ඕවා අපි දන්නේ අපේ පරම්පරාවෙන්.


අපේ නෑ ඇත්තෝ විතරක් නෙවෙයි, මේ රටේ ලෝකේ ඉස්සර හිටිය මිනිස්සු මේ විත්තිය දැනගෙන හිටියා. ඒ අයටත් අපිට වගේම සිරිත් විරිත් තිබුණා. ඒත් පස්සෙන් පහු ඒ අය ඒ සිරිත් විරිත් අමතක කෙරුවා. මිනිස්සු සත්තුන්ගෙන්, කැලෙන්, අව්වෙන්, වැස්සෙන් සුළගින් ලැබුණ දේවල් මගේ කියලා බදා ගන්න පටන් ගත්තා. මහ පොළොවේ වැට කොටු බැඳලා සීමා හදා ගත්තා. සිරිත් විරිත් අතහැරලා ඉවක් බවක් නැතිව හූ දෙක තුනේ දුරට ගස් කොළන් පිරුණු කැලෑව කපලා දැම්මා. ඒක දවසකට ඇහැට පේන නොපෙනෙන සත්තු අනන්ත අප්‍රමාණ ප්‍රමාණයක් මරලා දැම්මා. ඔය විකාර කෙරුවාට මිනිස්සු කියන්නේ ”දියුණුව” කියලා.


මට ඒ වචනේ ඇගෙන කොටත් හරි අපුලක්, පිළිකුලක් දැනෙනවා. තරහක් දැනෙනවා. අපේ ගතිගුණ සිරිත් විරිත් විතරක් නෙවෙයි අපිවත් නැති කළ හතුරා තමයි ‘‘දියුණුව’’. මේක කරේ තියාගන්නඅය සමහර වෙලාවට ඒකේ ප්‍රතිඵල  වලින් මිදෙන්න ක්‍රමයක්  හොයාගත්තා. අහක හිටපු අපිට ගැලවීමක් නැහැ.


"දියුණුවේ” විපාක ඔක්කොම විඳින්න වුනේ අපිට. නිදහසේ ඉපදිලා නිදහසේ මැරිච්ච අපිට සිද්ධ වුණා අනිත් අයට අතපාල ජීවත් වෙන්න. තවත් වෙලාවක අපිට වුණා අනිත් අයගේ බැල මෙහෙවර කරන්න. ඒක තමයි දියුණුවෙන් අපිට ලැබුණා දේ. මේ විකාර වලින් මිනිස්සුන්ගේ ඔලූව නරක් වෙන්න කලින්, කලට වැස්ස වැස්සා. කාලෙට පැව්වා. හරියට දිනේට වෙලාවට හුළං හැමුවා. අපි හඳ, තරු, ගහකොළ දිහා බලලා හෙට වෙන දේ ගැන කිව්වා. ඒ අනුව අපේ එදිනෙදා ජීවිතේ හදාගත්තා. ඒත් අද වහින්න ඕනේ කාලෙට පායනවා. පායන්න ඕනේ කාලෙට වහිනවා. වෙන දේ ගැන හිතාගන්නවත් බැහැ.


ඉස්සර අපි හැමෝම සතා සීපාවට ආදරය කළා. උන්ව හුරතල් කළා. උන්ව ආරක්‍ෂා කළා. දැන් මිනිස්සුන්ට ඒ සේරම පේන්නේ හතුරෝ වගේ. සත්තු නොදැක ඉන්න, උන්ගෙන් ඈත් වෙන්න හදනවා.


"මිනිස්සු දැන් මුලූ ඇඟම රෙදි වලින් වහගෙන ශීත කාමරවල හැංගිලා. සත්තු වෙනුවට සත්තුන්ගේ රූප බිත්තියේ අලෝගෙන. ගස් කපලා දාලා ගෙවල් ඇතුලේ බොරුමල් (ප්ලාස්ටික්) ගස් ගෙනත් තියා ගන්නවා."


"පොළාවට පොහොර කියලා වස විස ඉහලා ඒක වී ඇටයක් ගන්න හිරිකිතයක් නැතිව සත්තු කෝටි ප්‍රකෝටි ගානක් මරනවා."


මං හීනෙකින්වත් හිතුවේ නැහැ මෙහෙම ලෝකයක්. ඉස්සර අපි කෑම බීම ආරක්‍ෂාව ඉල්ලූවේ කිරි කොරහ නටල අපේ නෑ යකුන්ගෙන්. අද අපිට විනාශ කරපු මිනිස් ඇත්තන්ගෙන්ම අපේ කෑම වේල ඉල්ලන්න වෙලා. තමන්ගෙම දෙමාපියන් මහළු වුනාම අනාථ නිවාසෙට දාන ඔය මිනිස්සු අපිට කන්න දෙයි කියලා කොහොමද විශ්වාස කරන්නේ.


"මං මේ කැලේ ඉපදුන නිකම්ම නිකං වැද්දෙක්.මං හිතන්නේ නැහැ මං කියන දේවල් ලෝකේ මිනිස්සු පිළිගනියි කියලා." ඒත් දන්න දේ, දැනෙන දේ, හිතන දේ කියන්න ඕනේ. දැන් වෙච්ච දේ වෙලා ඉවරයි. ගහ කොළ ඉවරයි. සතා සීපාව ඉවරයි. ඊලඟට මිනිස්සු.


දැන් එක එක හුළං එනවා. කඳු කඩා පාත් වෙනවා. මුහුදු ගොඩ ගලනවා. ගංගා ඇල දොළ උතුරනවා. දන්නෙවත් නැති අලූත් ලෙඩ හැදෙනවා. මේක පුදුම වෙන්න දෙයක් නෙවෙයි. මිනිස්සු ලෝකෙට කරපු කරන විනාසෙට හම්බ වෙන උත්තර තමයි මේ. පුදුම වෙන්න දෙයක් නැහැ.


දැන් අපි එක් එක්කෙනාට දෙස් දෙවොල් කියලා වැඩක් නැහැ. දියුණු වෙන්න ගිහින් මේ කරපු විනාසේ නවත්තමු. අපි ආපහු අත්තලාගේ මුත්තලාගේ ලෝකෙට යමු. නැත්නම් "මේ ලෝකේ මිනිස්සු කියලා සත්තු ජාතියක් ඉපදිලා අනිත් අයත් මරාගෙන ඒ සත්තු මැරුණා කියලා පිට ලෝක වල අය කියයි."

මේ වැඩිහිටි අයට මොනව කිව්වත් වැඩක් නැහැ. අපි අපේ දරුවන්ට ඇත්ත කියමු.

"අපි වැඩිහිටියෝ වුණාට මේ ලෝකේ ඉපදුන ලොකුම මෝඩයෝ අපි කියලා අපේ දරුවන්ට කියමු."


අපි කරපු මෝඩකම් නොකර තමන් කව්ද කියලා තෝරාගෙන, තමන්ට සෑහෙන තරමට ජීවත් වෙන්න ඒ අයට උගන්වමු. තමන් ජීවත් වෙන ගමන් අනිත් අයටත් ජීවත් වෙන්න ලෝකයක් ඉතුරු කරන හැටි ඒ අයට තේරුම් කරමු.


මේ මහ පොළොවේ කොතනැක හරි අපේ දරුවන්ගේ ළපටි හුරතල් අත්වලින් එකම එක පැලයක් හිටවලා, ඇටයක් හිටවලා, ඒ හැදෙන ගහට තමන්නේ යහළුවෙකුට වගේ, තමන්ගේ සහෝදරයෙකුට වගේ ආදරය කරන්න අපේ දරුවන්ට කියා දෙමු. ඉරට, හඳට, තරුවලට, ගහට, කොළයට, මල්වලට, ගගට, ඇලට, විලට, වැවට විතරක් නෙවෙයි හීතලට, උණුසුමට, සුළඟට පවා ගරු කරන්න අපේ දරුවන්ට කියා දෙමු.


"එහෙම කළොත් අපේ පුංචි පැටව් අමාරුවෙන් හරි මේ ලෝකේ ආපහු හදාගනියි. ඒක දකින්න අපිට වාසනාව නැති වුනත් අපේ දරුවන්ට අපේ පුංචි කාළේ සතුට සැනසීම ලැබෙන එක ගැන හිතලා අපි සතුටු වෙමු."

ඌරුවරිගේ වන්නිලැත්තෝ

.

.

උපුටා ගැනීම පන්සිළු ටීවී පන්සිළු රේඩියෝ FM

Monday, April 22, 2024

ලෝක මිහිතල දිනය අදයි (2024 අප්‍රේල් 22)


ලෝක මිහිතල දිනය (World Earth Day)  අප්‍රේල් 22  දින වන අදට යෙදී අඅත.‘ප්ලාස්ටික් සහ ලෝකය’ (Planet Vs, Plastic) Cold මෙවර එහි තේමාව වේ.

2040 වන විට ප්ලාස්ටික් භාවිතය සියයට 60 කින් අඩුකිරීම අරමුණු කරමින් මෙවර මිහිතල දිනය සැමරෙන අතර ඇමෙරිකාව ඇතුළු ලෝ පුරා රටවල් 196 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් මිහිතල දිනය සැමරීමට එකතු වේ.

ප්ලාස්ටික් දූෂණය වර්තමානයේ ලොව අංක එකේ පාරිසරික අර්බුදය බවට පත්ව ඇත. මේ යටතේ ලෝකයට තර්ජනයක් වී ඇති ප්ලාස්ටික් දූෂණය අවම කිරීම සඳහා ලෝක ජනතාවගේ අවධානය යොමු කරවා ඇත.

ප්‍රථම වරට මිහිතල සමුළුව 1970 අප්‍රේල් මස 22 වැනිදා ඇමෙරිකාවේ පවත්වන්නට යෙදුණු අතර ඊට සමගාමීව මිහිතල දිනය ප්‍රකාශයට පත්කරන කර ඇත.

මේ සඳහා පුරෝගාමී වී කටයුතු කරන ලද්දේ ඇමරිකානු සෙනෙට් සභිකයෙකු හා පරිසරවේදියකු වු ගේලෝඩ් නෙල්සන් නැමැත්තෙකි. ඔහු හා හාවඩ් විශ්වවිද්‍යාලයේ දේශපාලනිකව ක්‍රියාකාරී සරසවි සිසුවෙකු වූ ඩෙනිස් හේස් විසින් මිහිතල දිනය වශයෙන් අප්‍රේල් 22 යොදාගන්නා ලදි. ඔවුන් විසින් 1970 අප්‍රේල් මස 22 දින දහස් ගනන් ජනතාව විදීවලට ගෙන්වා ඇමරිකාවේ පැවති පරිසර විනාශය පිළිබඳව ජනතාව දැනුවත් කිරීම හා වගකිවයුත්තන්ගේ අවධානය යොමු කරවීමේ අරමුණින් මිහිතලය සුරක්ෂිත කිරීම සඳහා ශ්‍රමදාන හා පෝස්ටර් ව්‍යාපාර ඇතුළුව සංවිධානය කරන ලද සාමකාමී පරිසර අරගලයක් ලෙස මිහිතල දිනය ආරම්භ කර ඇත. මෙහිදී එකල පැවති වියට්නාම් යුද්ධයෙන් සිදු වන පරිසර විනාශය පිළිබඳ ජනතාවගේ අවධානය යොමු නොවන බව දුටු ඔහු, දුමාරය,තෙල් වැගිරීම් හා කෘමිනාශක ආදීයෙන් පෘථීවියට සිදු වන හානිය සම්බන්ධයෙන් අවධානය යොමු කරවන ලදී. මේ සඳහා ඇමරිකානුවන් මිලියන විස්සක් පමණ සහභාගි වී ඇත. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස වසර කිහිපයක් තුළ ඇමරිකාවේ පරිසර සංරක්ෂණයට අදාළ අණ පනත් ගණනාවක් ඇති වු අතර ඒ සඳහා වගකිව යුතු ආයතන කිහිපයක් ද ස්ථාපනය කිරීමට ද අවධානය යොමු කර ඇත.


1980 දශකයේ සිට සෑම වසරකම අප්‍රේල් මස 22 වන දිනය මිහිතල දිනය ලෙස සැමරීමට ලොව පුරා රටවල් රැසක් අවධානය යොමු කර ඇත. 

1990 වන විට ලොව පුරා රටවල් 141ක පුද්ගලයින් මිලියන 200ක පිරිසක් මෙම දිනය සැමරිමට එක් වී ඇත.

2000 වන විට ලොව පුරා පරිසර සංවිධාන 5000ක සහඵාගීත්වය ඇතිව රටවල් 184ක ලෝක මිහිතල දිනය සමරා ඇත.

එහෙත් මෙම දිනය එක්සත් ජාතීන් ගේ දිනයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත්තේ 2009 වර්ෂයේ සිටය. ඒ එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය විසින් 2009 වර්ෂයේ දී සම්මත කරන ලද යෝජනාවක් අනුව මෙම දිනය නම් කිරීමෙන් අනතුරුවය. 


Saturday, March 23, 2024

ලෝක ජල දිනය 2024 (මාර්තු 22)


1993 දි පටන් සෑම වසරකම මාර්තු 22 දිනදී ලෝක ජල දිනය සමරනු ලබයි. ඒ එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය විසින් මාර්තු 22 දින "ජලය සඳහා ලෝක දිනය" වශයෙන් ප්‍රකාශ කිරීමෙන් පසුවය.


මෙම දිනය පළමුවෙන් උපචාරානුකූලව යෝජනා කරනු ලැබුවේ, 1922 දී බ්‍රසීලයේ, රියෝ ඩි ජෙනීරොහී පැවති එක්සත් ජාතීන්ගේ පරිසරය හා ප්‍රවර්ධනය පිළිබඳ සම්මේලනය (UNCED) අතරතුර න්‍යාය පත්‍රය 21 මගිනි.


මෙවර එහි තේමාව වන්නේ "𝑳𝒆𝒗𝒆𝒓𝒂𝒈𝒊𝒏𝒈 𝒘𝒂𝒕𝒆𝒓 𝒇𝒐𝒓 𝒑𝒆𝒂𝒄𝒆" ("සාමය සඳහා ජලය ආධාර කරගනිමු") යන්නයි. ඉන් අදහස් වන්නේ මෙලොව ඇති ජල සම්පත සාමකාමීව භාවිතාකොට සාමය වැඩි කරගත යුතුය යන්නයි. 


මෙහිදී සාමය වර්ධනය කරගන්නේ කා සමගද යන්න ඇතිවන ප්‍රශ්නයකි. මානවයා, අනෙක් ජල පරිභෝජකයින් වන ශාක හා සත්ව ප්‍රජාව අතර සාමය සඳහා ජලය උපයෝගී කරගන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව මෙහිදී අවධානය යොමු කෙරේ. එසේම මිනිසුන් මිනිසුන් අතරත් රට රටවල් අතරත් ජලය සාමයෙන් භාවිතය පිළිබඳව අවධානය යොමු විය යුතුය.


 අපගේ අවධානය එතරම් ලක් නොවූවද ජලය යනු ලෝකයේ පවතින සීමිත සම්පතකිි. ඒ නිසා ඒ  පිළිබඳව ලෝක ජනතාවගේ අවධානය යොමු කර ජල ගැටළු සඳහා විසඳුම් සෙවීමටත්, ඒ සම්බන්ධයෙන් සංවාදයක් ඇතිකරමින් විසඳුම් ක‍්‍රියාමාර්ග සඳහා කඩිනමින් යොමු වීමට ක්‍රියාකිරීම ආදිය මෙම දිනයේ ප්‍රධාන අරමුණු වේ. 


මානව ශිෂ්ටාචාරයේ පදනම මෙන්ම ජීවයේ උපත වන්නේද ජලයයි. ජලයෙන් තොර කිසිවකට කිසිවිටෙක පැවැත්මක් නොමැත. 


පෘථිවියේ හතරෙන් තුනක් ජලයෙන් වැසී පැවතියත් ඉන් බීමට ගත හැකිවන්නේ 3% ත් වඩා අඩු ප්‍රමාණයකි. එනම් පෘථිවියේ සමස්ත ජල ප්‍රමාණය ඝන සැතපුම් මිලියන 332.5 ක් පමණ වන අතර ඉන් 97% ක් ම ඇත්තේ සාගරයේ හෙවත් කරදියයි. ග්ලැසියර හා අයිස් වැස්මක් ලෙස සියයට 2.58 ක් පමණ ප්‍රමාණයක් හා ගංගා විල් පොකුණු ආදියෙහි ඇත්තේ 0.6% ක් තරම් ඉතා කුඩා ජල ප්‍රතිශතයකි. ලෝකයේ ජල පරිභෝජනයෙන් සියයට 70 ක් කෘෂිකාර්මික කටයුතුවලටද සියයට 20 ක් කාර්මික කටයුතු සදහාද යොදා ගන්නා අතර ගෘහස්ථ පරිභෝජනය සඳහා යොදා ගැනෙනුයේ සියයට 10ක පමණ ප්‍රතිශතයකි.

සාමාන්‍යයෙන් ලෝකයේ වසරකට එක් පුද්ගලයෙක් ජලය ඝනමීටර 1700කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් භාවිත කරන බවට ගණනය කර ඇත. ලෝක ජනගහනයෙන් මිලියන 663කට පමණ පිරිසිදු ජලය නොලැබෙන අතර ඒ නිසා හට ගන්නා රෝග හේතුවෙන් වාර්ෂිකව මියයන සංඛ්‍යාව මිලියන 1.4 ක් පමණ වන බව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පවසයි. එසේම මිලියන 74ක පමණ ජනතාවගේ ආයු අපේක්ෂාව අපිරිසිදු ජලය හේතුවෙන් පහළ යන බවද එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය පවසයි.  සෑම වසරකම ලෝක ජල ඉල්ලු‍ම 1%කින් පමණ ඉහළයන බව ඇස්තමේන්තු කර ඇති අතර මිනිස් දේහයෙහි 55% සිට 78% දක්වා ප්‍රමාණයක් සමන්විත වී තිබෙන්නේ ද ජලයෙනි. 


ඒ අනුව මිනිසකුට ජලය නොමැතිව ජීවත්විය හැක්කේ දින 03ක් වැනි කෙටි කාලයකි.  අනාගත ලෝකයේ ජාතීන් අතර යුද්ධ ඇතිවීමේ ප්‍රධාන සාධකයක් ලෙසද ජල ගැටළුව හඳුනාගෙන ඇති අතර ලොව අඛණ්ඩ පැවැත්මට ජල සම්පත රැක ගැනීම අතිශයින්ම වැදගත් ය.


ලෝකයේ ජල හිඟයට බලපා ඇති ප්‍රධාන හේතු කිහිපයක් ලෙස ජල උල්පත් සිඳීයාම, ජල සංරක්ෂණයට ක්‍රියාමාර්ග නොගැනීම, ජල දූෂණය හා ජල පරිහරණ දුර්වලතා දැක්විය හැකි අතර පවතින සීමිත ජලය ප්‍රමාණය දූෂණය වීම වැළැක්වීමත් ජල සංරක්ෂණය කීරීමත් මනා ජල පරිහරණය සඳහා ජනතාව යොමු කිරීමත් ආදිය කළ යුතුය.


ශ්‍රී ලංකාවේ අප අතිතයේ සිටම ජලය දේවත්වයෙන් සැලකූ අතර ජල පරිහරණයේ මෙන්ම ජල කළමනාකරණයේ හොඳම නිදසුන වනුයේ අතීත රජවරුන් වියළි කළාපයේ තැනූ වාරි පද්ධතියයි. ජාතික ජල සම්පාදන හා ජලාපවහන මණ්ඩලය 1975 ජනවාරි මාසයේ පාර්ලිමේන්තු පනතක් මඟින් ආරම්භ කර ඇති අතර එය ශ්‍රි ලංකාව තුළ ආරක්ෂිත පානීය ජලය සැපයීමේ ප්‍රධානතම රාජ්‍ය ආයතනය වේ.

 ශ්‍රී ලංකාවේ කොළඹ නගරයේ වෙසෙන ජනගහනයෙන් 80%කටත් වැඩි දෙනා පානීය ජලය ලබා ගන්නේ කැලණි ගංඟාවෙන් වන අතර පර්යේෂණ මඟින් සනාථ වී ඇත්තේ එයට මල අපද්‍රව්‍ය, රසායනික ද්‍රව්‍ය හා බැර ලෝහ අධික ලෙස මුසු වී ඇති බවය. මෙසේ දූෂණය වුණු ජලය මිනිස් පරිභෝජනයට සුදුසු මට්ටමට පිරිපහදු කිරීම අතිශය වියදම් සහිත කටයුත්තකි.


ජලය සංරක්ෂණය කිරීමේ වැදගත්කම අන් කවරදාකටත් වඩා ලෝකය  හමුවේ ඇති අභියෝගයක් වන අතර ජලයේ වටිනාකම තේරුම් නොගෙන ක්‍රියාකරන්නේ නම් ජල ගැටළු සඳහා සාර්ථක පිළියම් සෙවීම දුෂ්කර කාර්යයක් වනු ඇත. අප හැකි සෑම මොහොතකම සොබාදහම ලබාදුන් අනගි දායාදයක් වන ජල සම්පත සුරක්ෂිත කරන්නට වගකීමෙන් කටයුතු කළ යුතු වේ. 

තව දුරටත් විස්තර සඳහා පෙර ලිපියක්

https://isiwaraya.blogspot.com/2016/03/22.html



Thursday, March 21, 2024

ලෝක වනාන්තර හා වෘක්ෂලතා පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර දිනය අදයි (2024. 03. 21)

 


ලෝක වනාන්තර හා වෘක්ෂලතා පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර දිනය අදයි (2024. 03. 21)

වර්ෂ 2012 වර්ෂයේ දී එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩල සැසි වාරයේදී මාර්තු මස 21 වන දින ලෝක වනාන්තර හා වෘක්ෂලතා පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර දිනය ලෙස ප්රකාශයට පත්කරන ලදී. 2013 වර්ෂයේ සිට සෑම වසරකම මාර්තු මස 21 වන දින ලෝකවාසී ජනතාව වනාන්තර හා වෘක්ෂලතා පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර දිනය සමරනු ලබයි. 2014 වර්ෂයේ සිට ශ්‍රී ලංකාවද වනාන්තර දිනය සමරනු ලබයි.


එක් එක් වර්ෂයන් තුල විවිධ වූ තේමාවන් යටතේ වනාන්තර දිනය සමරනු ලබන අතර වනාන්තරයේ ඇති අගය පිළිබඳව හා විවිධාකාර වනාන්තර පරිසර පද්ධතීන්ගේ ඇති වැදගත්කම පිිළිබඳ ලොව පුරා ජනතාවගේ අවධානය යොමු කර ගනිමින් සමාජ දැනුවත් කිරීම හරහා වනාන්තර සුරකීම සඳහා නැඹුරුතාවයක් ඇති කිරීම මෙම දිනයේ අරමුණ වී ඇත.


     පෘථිවියේ සමස්ත ජීවීන්ගේ පැවැත්මට වනාන්තර ඉතාමත් වැදගත්ය. හුස්ම ගන්නා ඔක්සිජන් වලින් 20% ක්, ප්‍රාශ්වාසයේ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් අවශෝෂණය, බීමට හා අනෙකුත් බොහෝ අවශ්‍යතා සඳහා ජලය, ආහාර, වාසස්ථාන, ආරක්ෂාව,මානසික සුවය, ඇතුළු අසීමිත දෑ නිස්සරණද්‍යාසයෙන්ම ලබාදෙන සුරභිදෙනයි. ඇය දේශගුණික, කාලගුණික රටා ස්ථාවර කරයි.


          2014 වනවිට ශ්‍රී ලංකාවේ අභ්‍යන්තර භූමි ප්‍රමාණයෙන් 26% කට ආසන්න  ප්‍රමාණයක්  වනාන්තර ලෙස පැවතියද අද වන විට එය අනවරතයෙන් ඉතා භයානක ලෙස හායනයට ලක්වී ඇත.

 (වනාන්තර පරිසර උෂ්ණත්වය , අර්ද්‍රතාව හා වර්ෂාපතනය පාලනය කරමින් පරිසර සමතුලිතතාවය රැක දෙයි. 

නමුත් මෙම වනාන්තර දිනෙන් දිනම මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් නිසා විනාශ වෙමින් පවතී.) මෙම හේතුව නිසාම පාරිසරික උෂ්ණත්ව රටාවන්, වර්ෂාපතන රටාවන් වෙනස් වී අප මුහුණ දෙන කාලගුණික,දේශගුණික විපර්යාස ප්‍රමාණයද වැඩි වී ඇත. 

      ලෝක වනාන්තර දිනය මෙම වටිනා ස්වාභාවික සම්පත සැමරීමට හා එය ආරක්ෂා කිරීමට පියවර ගැනීමට අගනා අවස්ථාවකි.  

වනාන්තර කෙරෙහි සාමූහික ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරන හැසිරීම් දිරිගැන්වීමෙන් මිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවගේ දැනුවත්භාවයට බලපෑම් කිරීමට උත්ප්‍රේරකයක් ලෙස ලෝක වනාන්තර දිනය යොදා ගතහැක.

      එසේ නම් අද දින පමණක් නොව හුස්මක් ගන්නා මොහොතක් පාසා අපට පිරිසිදු වාතය ලබා දෙන වනාන්තර ආරක්ෂා කිරීම ඔබගේ මගේ යුතුකම මෙන්ම වගකීම වියයුතුය. එමෙන්ම වගකීමට පමනක් සීමා නොකර ඒවා රැක ගැනීම යුතුකමක් කොට සලකා මෙම වටිනා සම්පත සුරැකීමට අදිටන් කරගමු.

           එමගින් නූපන්  අනාගත පරම්පරාවේ නිදහසේ හුස්ම ගැනීමට ඇති අයිතිය සුරකිමු. 


Wednesday, March 20, 2024

ලෝක චටක දිනය අද

 


ලෝක චටක දිනය-2024 / World Sparrow Day-2024

ගේ කුරුල්ලා (House Sparrow) රැක ගැනීමට අවධානය යොමු කරමු


සෑම වසරකම මාර්තු මස 20 වන දින ලොක චටක දිනය වශයෙන් නම්කර තිබේ.මුලින්ම ලෝක ගේ කුරුලු දිනය ලෙස 2010 ආරඹ්හ වූ මෙම දිනය පසු කලෙකදී ලොව පුර සිටින චටකයන් සියල්ලන්ටම අදාල දිනයක් බවට පත්කරන ලදී. ලෝක චටක දිනයේ පරමාර්ථය වන්නේ ලොව පුරා සිටින චටකයන් ඉටු කරන පරිසර සේවාවන් ඇගයීමට ලක් කිරීමටත් ඔවුන් සංරක්ශනය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරවා ගැනීමටත් වේ. පුරාන ලෝකයේ හෙවත් ආසියාවේ,අප්රි කාවේ සහ යුරෝපයේ හමුවන චටකයන් (sparrows /Old World Sparrows) පැසරිඩේ කුලයට (family-Passaridae) ඇතුලත් කර තිබේ. මෙම කුලයට  ගන හතරකට අයත් විශේශ 35ක් අයත් වේ.මීට අමතරව උතුරු සහ දකුනු ඇමෙරිකාවේ හමුවන නව ලෝක  චටකයන් (New World Sparrows) විශේශ 132 සිටින අතර ඔවුන් අයත් වන්නේ පැසරෙලිඩේ නම් වෙනත් කුලයකට (family-Passarallidae) වේ.මොවුන් ගන 30කට අයත් වේ. මේ නිසා චටකයන් යන පුලුල් යෙදුම තුලට කුල දෙකකට අයත් විශේශ 167ක් ඇතුලත් වේ.

ශ්රී ලංකාවේ නිත්යතවාසී චටකයන් ලෙස අතීතයේ​ සිට සිටින්නේ ගේ කුරුල්ලා පමනකි.මේ නිසා ලෝක ගේ කුරුලු දිනය ලෝක චටක දිනය ලෙස පුලුල් වූවත්,ශ්රීී ලංකාවේ අපට අවධානය යොමු කරන්නට වන්නේ ගේ කුරුල්ලා වෙත පමනකි.මීට හේතුව වන්නේ කොලඹ පෝට් සිටී තුල ප්‍රජනනය කරමින් බෝවන Eurasian Tree Sparrow පක්ශියාගේ ගහනයක් 2022 වසරේදී සොයාගන්‍නා ලද මුත්,මොවුන් මෙම ප්‍රදේශයට විදේශයක සිට මෑතකදී පැමිනියවුන් විය හැකි බැවිනි. 

ඉන්දියාවේ “Birds Forever Society”නම් සංගමයේ යෝජනාවක් අනුව ක්රිායාත්මක වුනු මෙම දිනය වෙනුවෙන් එරට විසින් 2010දී ගේ කුරුල්ලා පෙන්නුම් කරන මුද්දරරයක් පවා නිකුත් කර තිබේ.එසේ වුවත් ගේ කුරුල්ලා වඳවීයාමක් මුලින්ම වාර්තා කල ශ්රී  ලංකාව තුල ලෝක ගේ කුරුලු දිනය හෝ ලෝක චටක දිනය හෝ මෙතෙක් කිසිඳු විටක අවධානයට ලක් නොවීමත් විශේශිතය.එනමුත්,එම අඩුපාඩුව සපුරාලීම පිනිස ලෝක චටක දිනය අලලා අද දිනයේ (2024.03.20) ප්‍රථම වරට පුලුල් ජන සහභාගිත්වයෙන් යුත් ක්‍රියාකාරී වැඩ සටහනක් ශ්‍රී ලංකා පක්ශී විද්‍යා සංගමය (Field Ornithology Group of Sri Lanka) විසින් පවත්වන ලදී.

ගේ කුරුල්ලා අතීතයේදී මෙරට සිටි සුලභම කුරුල්ලෙකු වූ අතර සෑම නිවසකම පාහේ මොවුන් දකින්නට සිටීම සුලභ දසුනක් විය.එසේ වුවත්,ගේ කුරුල්ලා ක්රපමයන් වඳවී යන බව මවිසින් පසුගිය දශක පහක් කාලයක් පුරාවටම දැකගත් දෙයකි. ගේ කුරුල්ලන් වඳවීයාම මවිසින් මුලින්ම දුටුවේ 1976 වසරේදී එවකට අප පදිංචිව සිටි අම්පාර නිවසේ ගේ කුරුල්ලන් අඩුවී යාම සමගිනි.1980 වන විට ඔවුන් එම නිවසින් මුලුමනින්ම වඳවීගොස් හමාරවී තිබුනි.අප දැනට පදිංචි නිවසේ කිසි විටකත් ගේ කුරුල්ලෙකු වාසය ලකර නොමැත.මවිසින් පුරා දශක හතරක් තිස්සේ කර තිබෙන නිරීක්ශන මගින් ගේ කුරුල්ලන් මෙරට දිස්ත්රික්ක 18 තුල වඳවී යාමට ලක්ව තිබෙන බව අනාවරනය විය.

අතීතයේ පටන් ගේ කුරුල්ලාට මෙරට තුල නීතියෙන් ආරක්ශාවක් ලබාදීමට කටයුතු කර නොතිබුනේ එම පක්ශියාගේ සුලභත්වය නිසාය.එසේ වුවත්,අප විසින් කල කරුනු දැක්වීම් නිසාවෙන් ගේ කුරුල්ලා ආරක්ශිත පක්ශියෙකු ලෙස නම් කිරීමට පරිසර අමාත්යාංශය 2007දී එකඟතාවය පලකල අතර ඒ අනුව වන සත්ව සහ වෘක්ශලතා ආරක්ශක ආඥා පනතේ 2009 අංක 22 දරන සංශෝධනයේදී ගේ කුරුල්ලා  31 වන වගන්තියේ පලමු උප-වගන්තිය යටතේ ඇති අනාරක්ශිත පක්ශීන් ඇතුලත් කර තිබෙන තුන්වන උපඏඒඛනයෙන් ඉවත් කරන ලදී.ඒ අනුව ගේ කුරුල්ලා වර්තමානයේදී ආරක්ශිත පක්ශියෙක් වී සිටින්නෙකි.

ගේ කුරුල්ලන් අම්පාර ප්රදේශයේ නිවෙස් වලින් වඳවීයාම පිටුපස නිවෙස්වලට මැලේරියා මර්ධන රසායනික ද්රව්යයක් ලෙස මැලතියොන් යොදා ගැනීමත් සමඟ සිදුවූ දෙයක් බව එකල මතයක් තිබිනි.එම වකවානුවේදී තෙත් කලාපීය ප්රදේශවල බරවා මර්ධන වැඩ පිලිවෙල යටතේ මැලතියොන් යොදා ගැනිනි.

ගේ කුරුල්ලා ඌව,දකුනු සහ මධ්යම පලාත් වලින් විශාල ලෙස වඳවීයාම මදුරු දඟර ප්රචලිත වූ 1990 දශකය අග භාගයේ සිට සිදු වන්නකි.මේ මදුරු දඟර වල ක්රියාකාරී රසායනිකය වන්නේ කෘතිම පයිරිත්රොයිඩ් සංයෝගයන් වේ.මේවා පක්ශීන්ගේ බිත්තර නිපදවීම කෙරේ අහිතකර බලපෑම් එල්ල කරන බව සොයා ගැනුනේ 1980 දශ්කයේදීය.

මේ වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ නගරවල මෙන්ම ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ රාශ්‍යකිනුත් ගේ කුරුල්ලා වඳවීගොස් සහ ඉතා දුලබ තත්වයට පත්වූ පක්ශියෙක් වී හමාරය​.


දවසේ වැඩිම වේලාවක් අප සමඟ ගතකරන මෙන්ම විශේශයෙන්ම නිවෙස් තුල සහ අවට පරිසරයේ සැරිසරන පක්ශියා වන්නේ ගේ කුරුල්ලාය.එබැවින්, ගේ කුරුල්ලා වඳවීම පිටිපස අප නිවෙස් තුල තිබෙන තත්වයන් පිලිඹඳ හෝඩුවාවක් ලබාදී තිබේ.

වෙනත් ලෙසකින් දක්වතොත්,ගේ කුරුල්ලා අප අවට පරිසරයේ වෙනස්කම් පිලිඹඳව අපගේ අවධානය යොමුකරන,අපටත් මුහුනදීමට සිදුව තිබෙන මුත් මෙතෙක් නොදුටු අවදානම් පිලිඹඳවත් දර්ශකයකි.

මේ නිසා ලෝක චටක දිනයේදී ගේ කුරුල්ලාට සිදු වන්නේ කුමක්ද කියා මෙන්ම ගේ කුරුල්ලා රැක ගැනීම වෙනුවෙන් කල යුත්තේ කුමක්ද කියා සිතනවාට අමතරව ගේ කුරුල්ලා අපට දශක ගනනාවක් මුලුල්ලේ පෙන්වා දෙන්නට උත්සාහ කරන පනිවුඩය කෙරේත් විශේශයෙන් අවධානය යොමු කිරීම ගේ කුරුල්ලා වෙනුවෙන් පමනක් නොව අපගේ පැවැත්ම වෙනුවෙනුත් ඉතා වැගදත් වනු ඇති බව පෙනී යන්නකි.

✍️ ආචාර්ය ජගත් ගුණවර්ධන

Thursday, February 22, 2024

ගල්ගමුවේ අලි 200කට ආරක්ෂිතව රේල්පාර හරහා යන්න වනජීවී උමං මාර්ගයක්

 


වන අලි 200 කගේ පමණ ජීවිත සුරක්ෂිත කෙරෙන මෙම කටයුත්ත ශ්‍රී ලංකාවේ වනජීවී සංරක්ෂණය වෙනුවෙන් ගැනෙන දැවැන්ත පියවරක් වන අතර පරිසර සංවිධාන අත්කරගත් විශාල ජයග්‍රහණයකි. ඊට අමතරව දුම්රිය අනතුරු වළක්වා දුම්රිය දේපළ ආරක්ෂා කරගැනීමටත්, දුම්රිය මගීන්ගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීමටත් මෙම ව්‍යාපෘතිය විශාල කාර්යභාරයක් ඉටු කරනු ඇත.



ඊට අමතරව අලි – දුම්රිය ගැටුම් අවම කිරීම උදෙසා ඕස්ට්‍රේලියානු සහ ඇමරිකා එක්සත් ජනපද රජයන්ගේ සහය ඇතිව ක්‍රියාත්මක කිරීමට යෝජිත ජාතික වැඩසටහන පිළිබඳව වැදගත් තීරණ කිහිපයක් මෙම රැස්වීමේදී ගත් අතර සියළුම රාජ්‍ය ආයතන සහ රාජ්‍ය නොවන ආයතන එම වැඩසටහන සාර්ථක කරගැනීම සඳහා සහයෝගයෙන් ක්‍රියා කිරීමට එකඟතාවයකට එළැඹිණි.



ප්‍රවාහන අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් ඉංජිනේරු රංජිත් රූබසිංහ මැතිතුමාගේ මූලිකත්වයෙන් පැවති මෙම රැස්වීමට ජූජ්‍ය පාහියංගල ආනන්ද සාගර හිමි ඇතුළු සුරකිමු ශ්‍රී ලංකා සංවිධානයේ නියෝජිතයින්, දුම්රිය සාමාන්‍යාධිකාරි එච්. එම්. කේ. ඩබ්ලියු. බණ්ඩාර මහතා, දුම්රිය අතිරේක සාමාන්‍යාධිකාරී වී. එස්. පොල්වත්තගේ මහතා ඇතුළු දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තු නිලධාරීන්, දුම්රිය මාර්ග ප්‍රතිසංස්කරණ ව්‍යාපෘතියේ ව්‍යාපෘති අධ්‍යක්ෂක අසෝක මුණසිංහ මහතා, වනජීවී දෙපාර්තමේන්තුව වෙනුවෙන් එහි නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂ යූ. එල්. තවුෆීක් මහතා ප්‍රමුඛ නිලධාරීන්ද, ඕස්ට්‍රේලියානු රජයේ පරිසර දෙපාර්තමේන්තුවේ ආචාර්ය අමරා පරණගම මහත්මියද, ඉංජිනේරු ඉරෝෂ් පෙරේරා මහතා ද සහභාගී විය.



Credit gose to timesoflanka.com

Thursday, February 1, 2024

ලෝක තෙත්බිම් දිනය 2024

2024 ලෝක තෙත්බිම් දිනය 


1971 වසරේ පෙබරවාරි මස ඉරානයේ රම්සා නගරයේදී තෙත් බිම් සම්බන්ධව අන්තර්ජාතික සමුළුවක් පැවැත්වුණි. එවකට ලොව ප්‍රකට පරිසරවේදීන්විද්වතුන්රාජ්‍ය නියෝජිතයන් ඇතුළුව විශාල පිරිසක් ඊට සහභාගි වූහ. එහිදී ඇති කරගත් සම්මුතිය තෙත් බිම් ආශ්‍රිත ජලජ පක්ෂීන්ගේ වාසස්ථාන පිළිබඳ අන්තර්ජාතික සම්මුතිය (තෙත් බිම් සම්මුතිය) නම් වේ. 

එය ඉරානයේ රම්සා නුවරදී ඇතිකරගත් බැවින් රම්සා සම්මුතිය නමින්ද හඳුන්වයි. ශ්‍රී ලංකාව 1990 වසරේ සිට රසා සම්මුතියේ පාර්ශ්ව රාජ්‍යයක් ලෙස කටයුතු කරයි.

තෙත්බිම් යනු බාදිය මට්ටමේ සිට මීටර් 6 ට අඩු මුහුදු පෙදෙස් ද ඇතුළත්ව ගලායන හෝ නිශ්චලව පවතින්නා වූ මිරිදියකිවුල් දිය හෝ ලවණ දියෙන් තාවකාලිකව හෝ ස්ථිරව යටවී ඇති කෘත්‍රිම හෝ ස්වාභාවික වගුරු බිම්විල්ලූජලාශ හෝ ජල මාර්ග හැල ඉඩම්පිටි ඉඩම්තෙත් බිම් නමින් හඳුන්වයි.

රම්සා සම්මුතියට පාර්ශ්ව රාජ්‍යයන් අත්සන් තබා එම සම්මුතිය සම්මත වීම 1971 වසරේ පෙබරවාරි දෙවන දින සිදුවිය. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය එම දිනය සිහිපත් කරමින් සෑම වසරකම පෙබරවාරි 02 දින අන්තර්ජාතික තෙත් බිම් දිනය නමින් ප්‍රකාශයට පත්කෙරුණි. අන්තර්ජාතික වශයෙන් තෙත් බිම් දිනය සැමරීම 1997 වසරේ දී ආරම්භ වුණි.

දේශීය සංස්කෘතිය හා තෙත් බිම් අතර ඇත්තේ දැඩි සම්බන්ධතාවයකි. අපගේ ප්‍රධාන ආහාරය වන බත් සපයන වී නිපදවන්නේ කුඹුරෙනි. කුඹුර තෙත් බිමකි. කුඹුරට දිය ලැබුණේ වැවෙනි. ගැමියන් ගමේ වැව රැක ගත්තේ මහත් ආදර ගෞරයකිනි. වැව හා බැඳුණු සංස්කෘතියක් එහි පැවතුණි.

ලොකු කුඩා අභ්‍යන්තර වැව් හා ජලාශගංගා ඇළ දොළ රැසක් අප රට පුරා විහිදී පවතියි. මේවා මගින් බීමට හා වගා කටයුතු සඳහා අවශ්‍ය ජලය සැපයෙයි. තවද ජල විදුලිය නිෂ්පාදනයටධීවර කර්මාන්තයටසංචාරක කර්මාන්තයට ද මහඟු දායකත්වයක් ලබා දෙයි. තෙත් බිම් පොදුවේ මානව පැවැත්මටත් පරිසර පද්ධතියේ තිරසර බවටත් ඉතා ප්‍රයෝජනවත්ය

2024 වර්ෂයේ තෙත්බිම් දින තේමාව වී ඇත්තේ ‍"තෙත්බිම් සහ මානව යහපැවැත්ම" යන්නයි. තෙතබිම් වලින් මානවයාගේ යහපැවැත්මට සිදුවන දායකත්වය කෙසේ දැයි පෙන්වා දීමටත් තෙත්බිම් සංරක්ෂණය කෙරෙහි ලෝක ප්‍රජාවගේ අවධානය යොමු කරවිමටත් මෙවර තෙත්බිම් දින තේමාව ඔස්සේ උත්සාහ දරා ඇත.

තෙත්බිම් වලින් මානව යහපැවැත්මට ලැබෙන දායකත්වය

  • ජල සුරක්ෂිතතාවය තහවුරු කිරීම
  • ස්වාභාවික ආපදාවලින් ආරක්ෂා කිරීම
  • ජීවනෝපාය සඳහා දායකවීම
  • දේශගුණික විපර් යාස වලට බාධකයක්

අපව සුරකින තෙත් බිම් අපිත් සුරකිමු

  • තෙත් බිම්වලට කැළි කසළ හා වෙනත් අපද්‍රව්‍ය එක්වීම වළක්වමු.
  • තෙත් බිම්වල පවතින ජෛව විවිධත්වය පිළිබඳව දැනුමක් ලබමු.
  • තෙත් බිම්වල විශේෂ වැදගත්කම පිළිබඳව දැනුවත් වෙමු. අන් අයද දැනුවත් කරමු.
  • තෙත්බිම් සුරකින්නට අපේ දායකත්වය දෙමු.

තෙත්බිම් පිළිබඳව කරුණු සොයන ඔබට 2017 වර්ෂයේ ඵල කරන ලද මෙම සබැඳියේ ලිපිය වැදගත් වේවි. https://isiwaraya.blogspot.com/2017/02/2017-02.html

දිලිප්.සේනානායක,

ප්‍රාදේශීය පරිසර නිලධාරි,

මධ්‍යම පරිසර අධිකාරි.